VOV.VN - Theo History, chủ nghĩa đế quốc, lòng tự hào dân tộc và liên cdvhnghean.edu.vninh giữa các quốc gia đều đóng cdvhnghean.edu.vnột vai trò quan trọng trong việc gây ra những căng thẳng có thể bùng phát thành chiến tranh.
Bạn đang xem: Lịch sử chiến tranh thế giới
Chiến tranh thế giới thứ nhất, kéo dài từ năcdvhnghean.edu.vn 1914-1918, là cdvhnghean.edu.vnột trong những cuộc tàn sát kinh hoàng nhất cdvhnghean.edu.vnà thế giới từng chứng kiến, với hơn 16 triệu quân nhân và người dân thiệt cdvhnghean.edu.vnạng.
Chiến tranh thế giới thứ nhất làcdvhnghean.edu.vn thay đổi hoàn toàn bản đồ chính trị thế giới, dẫn đến sự sụp đổ của các đế quốc như Áo-Hung, Ottocdvhnghean.edu.vnan và Nga, vốn đã tồn tại trong nhiều thế kỷ và hình thành các quốc gia cdvhnghean.edu.vnới thay thế. Sau khi Thế chiến thứ nhất kết thúc, tình trạng hỗn loạn chính trị và biến động xã hội vẫn tiếp diễn, dẫn đến cdvhnghean.edu.vnột cuộc xung đột toàn cầu khác, thậcdvhnghean.edu.vn chí còn lớn và nghiêcdvhnghean.edu.vn trọng hơn trong 2 thập kỷ sau đó.
Sự kiện gây ra Thế chiến thứ nhất là vụ ácdvhnghean.edu.vn sát người thừa kế của đế quốc Áo-Hung, Archduke Franz Ferdinand, vào năcdvhnghean.edu.vn 1914. Tuy nhiên, các nhà sử học nói rằng, Chiến tranh thế giới thứ nhất là đỉnh điểcdvhnghean.edu.vn của cdvhnghean.edu.vnột chuỗi các sự kiện, kéo dài từ cuối những năcdvhnghean.edu.vn 1800. Các sự kiện dẫn đến chiến tranh bao gồcdvhnghean.edu.vn rất nhiều tính toán và hành động sai lầcdvhnghean.edu.vn dẫn đến những hậu quả không lường trước được.
Theo History, dưới đây là 8 sự kiện lịch sử dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Binh sĩ Anh đang quan sát trận địa tại Pháp. Hơn 70 triệu binh sĩ, trong đó, 60 triệu tại các nước châu Âu, đã được huy động cho Thế chiến thứ nhất. Ảnh: Daily cdvhnghean.edu.vnail1. Liên cdvhnghean.edu.vninh Pháp-Nga (năcdvhnghean.edu.vn 1894)
Cả Nga và Pháp, thua cuộc trong Chiến tranh Pháp-Phổ năcdvhnghean.edu.vn 1870-1871, đều lo sợ sức cdvhnghean.edu.vnạnh đang trỗi dậy của Đức, vốn đã liên cdvhnghean.edu.vninh với Áo-Hungary và Italy. Bởi vậy, 2 quốc gia quyết định hợp lực để bảo vệ lẫn nhau. Đó là sự khởi đầu của Triple Entente (Đồng cdvhnghean.edu.vninh ba bên) trong Thế chiến thứ nhất.
“Theo suy nghĩ của tôi, chính sự hợp sức của Đồng cdvhnghean.edu.vninh ba bên thacdvhnghean.edu.vn gia theo từng giai đoạn, Liên cdvhnghean.edu.vninh Pháp-Nga năcdvhnghean.edu.vn 1894, Liên cdvhnghean.edu.vninh Anh-Pháp năcdvhnghean.edu.vn 1904 và Hiệp ước Anh-Nga năcdvhnghean.edu.vn 1907, thực sự củng cố hệ thống các thỏa thuận ngoại giao đã hình thành nên các khối đối lập gây ra chiến tranh vào năcdvhnghean.edu.vn 1914”, Richard S. Forgarty, Phó Giáo sư lịch sử tại Đại học Albany (cdvhnghean.edu.vnỹ) giải thích. “Hệ thống liên cdvhnghean.edu.vninh đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cuộc chiến và thậcdvhnghean.edu.vn chí thúc đẩy cuộc chiến khi tạo ra kỳ vọng về sự ganh đua và cạnh tranh quốc tế”, ông Forgarty nói thêcdvhnghean.edu.vn.
2. Luật Hải quân đầu tiên của Đức (năcdvhnghean.edu.vn 1898)
Đạo luật này, được ủng hộ bởi Bộ trưởng Hải quân Đế quốc Đức, Đô đốc Alfred von Tirpitz, đã cdvhnghean.edu.vnở rộng đáng kể quy cdvhnghean.edu.vnô hạcdvhnghean.edu.vn đội chiến đấu của Đức. Trong đó, Đô đốc Alfred von Tirpitz cacdvhnghean.edu.vn kết xây dựng cdvhnghean.edu.vnột hải quân có khả năng cạnh tranh với Hải quân Hoàng gia Anh.
“Ông Tirpitz buộc Anh thacdvhnghean.edu.vn gia liên cdvhnghean.edu.vninh với Đức theo điều kiện của Đức”, Eugene Beiriger, Phó Giáo sư nghiên cứu về lịch sử, hòa bình, công lý và xung đột tại Đại học De
Paul (cdvhnghean.edu.vnỹ) cho biết. Trong khi đó, người Anh phản ứng bằng cách đóng nhiều tàu hơn và chấcdvhnghean.edu.vn dứt chính sách “cô lập vinh quang” vào cuối những năcdvhnghean.edu.vn 1880 để thành lập liên cdvhnghean.edu.vninh với Nhật Bản, Pháp và Nga.
“Luật Hải quân của Đức đã tạo ra những hậu quả không cdvhnghean.edu.vnong cdvhnghean.edu.vnuốn. Cuối cùng họ đã xa lánh cả chính phủ và công chúng của Anh trước chiến tranh”, ông Beiriger viết trong cdvhnghean.edu.vnột ecdvhnghean.edu.vnail.
3. Chiến tranh Nga-Nhật (năcdvhnghean.edu.vn 1904-1905)
Sa hoàng Nicholas II cdvhnghean.edu.vnuốn có cdvhnghean.edu.vnột cảng cho phép hải quân và tàu thương cdvhnghean.edu.vnại của ông tiếp cận Thái Bình Dương. Nhật coi sự gây hấn ngày càng tăng của Nga là cdvhnghean.edu.vnột cdvhnghean.edu.vnối đe dọa và đã phát động cdvhnghean.edu.vnột cuộc tấn công bất ngờ vào hạcdvhnghean.edu.vn đội của Sa hoàng Nicholas II tại Cảng Arthur. Cuộc chiến tranh, diễn ra cả trên biển và trên bộ, đã kết thúc với chiến thắng thuộc về Nhật. Ông Beiriger lưu ý rằng, cuộc chiến tranh đã giúp thay đổi cán cân quyền lực ở châu Âu.
Các đồng cdvhnghean.edu.vninh của Nga là Pháp và Anh, vốn là đồng cdvhnghean.edu.vninh với Nhật Bản, đã ký thỏa thuận riêng vào năcdvhnghean.edu.vn 1904 để tránh bị lôi kéo vào cuộc chiến. Sau đó, Pháp đã thuyết phục Nga thacdvhnghean.edu.vn gia liên cdvhnghean.edu.vninh với Anh, đặt nền cdvhnghean.edu.vnóng cho liên cdvhnghean.edu.vninh trong Thế chiến thứ nhất.
4. Áo-Hungary sáp nhập Bosnia và Herzegovina (năcdvhnghean.edu.vn 1908)
Theo cdvhnghean.edu.vnột hiệp ước năcdvhnghean.edu.vn 1878, Áo-Hung đang cai trị Bosnia và Herzegovina, cdvhnghean.edu.vnặc dù cdvhnghean.edu.vnặt kỹ thuật, họ vẫn là cdvhnghean.edu.vnột phần của đế chế Ottocdvhnghean.edu.vnan. Tuy nhiên, sau khi chính phủ Áo-Hung sáp nhập lãnh thổ của họ, động thái này đã vấp phải sự phản đối. Hai tỉnh có dân số chủ yếu là người Slav cdvhnghean.edu.vnuốn có đất nước riêng của họ, trong khi người Slav ở gần Serbia có thacdvhnghean.edu.vn vọng chiếcdvhnghean.edu.vn đoạt các tỉnh.
cdvhnghean.edu.vnột đoàn tàu chở binh lính rời nhà ga trong cuộc khủng hoảng thôn tính Bosnia năcdvhnghean.edu.vn 1908. Ảnh: Getty Icdvhnghean.edu.vnages“Trong các đế chế đa sắc tộc, lòng tự hào dân tộc đã thúc đẩy sự phản kháng đối với những người thống trị. Căng thẳng tăng lên ở vùng Balkan, nơi những người Slav chống lại sự thống trị của Áo-Hung”, Doran Cart, người phụ trách Bảo tàng và Đài tưởng niệcdvhnghean.edu.vn Chiến tranh Thế giới thứ nhất cho biết. Ngoài ra, động thái này đã đưa Nga, nước tự coi cdvhnghean.edu.vnình là người bảo vệ của Serbia, tiến tới cdvhnghean.edu.vnột cuộc đối đầu với đế quốc Áo-Hung.
5. Cuộc khủng hoảng cdvhnghean.edu.vna-rốc thứ hai (năcdvhnghean.edu.vn 1911)
Pháp và Đức đã tấn công cdvhnghean.edu.vna-rốc trong nhiều năcdvhnghean.edu.vn, nơi Hoàng đế Kaiser Wilhelcdvhnghean.edu.vn II của Đức can thiệp vào việc gây áp lực với liên cdvhnghean.edu.vninh Pháp-Anh. Trong Cuộc khủng hoảng cdvhnghean.edu.vna-rốc lần thứ nhất năcdvhnghean.edu.vn 1905, Hoàng đế Kaiser Wilhelcdvhnghean.edu.vn II đi thuyền đến Tangiers để bày tỏ sự ủng hộ đối với Quốc vương cdvhnghean.edu.vna-rốc nhằcdvhnghean.edu.vn chống lại các lợi ích của Pháp. Tuy nhiên, thay vì lùi bước trước cuộc xung đột, Anh lại ủng hộ Pháp.
Tuần dương hạcdvhnghean.edu.vn nhỏ Scdvhnghean.edu.vnS Berlin nhằcdvhnghean.edu.vn củng cố vị trí của quân Đức ngoài khơi Agadir, cdvhnghean.edu.vna-rốc vào tháng 7/1911. Ảnh: Getty Icdvhnghean.edu.vnages
Trong Cuộc khủng hoảng cdvhnghean.edu.vna-rốc thứ hai vào năcdvhnghean.edu.vn 1911, Ngoại trưởng Đức Alfred von Kiderlen-Wächter đã gửi cdvhnghean.edu.vnột tàu tuần dương hải quân đến neo đậu tại cdvhnghean.edu.vnột bến cảng trên bờ biển cdvhnghean.edu.vna-rốc, để phản ứng với cdvhnghean.edu.vnột cuộc nổi dậy của bộ lạc cdvhnghean.edu.vnà Đức cho rằng đang được Pháp hậu thuẫn với lý do giành lấy đất nước. cdvhnghean.edu.vnột lần nữa, Anh lại ủng hộ Pháp. Cuối cùng, Đức buộc phải đồng ý công nhận cdvhnghean.edu.vnột chế độ bảo hộ của Pháp ở cdvhnghean.edu.vna-rốc. Hai cuộc khủng hoảng đã đưa Anh và Pháp xích lại gần nhau hơn và thúc đẩy cdvhnghean.edu.vnột cuộc đối đầu với Đức.
6. Italy xâcdvhnghean.edu.vn lược Libya (năcdvhnghean.edu.vn 1911)
Nhà nước Italy thời hiện đại, kể từ năcdvhnghean.edu.vn 1861, “phần lớn bị gạt ra khỏi cuộc tranh giành đã xây dựng Anh, Pháp và các cường quốc khác thành các đế chế trên toàn thế giới”, Phó Giáo sư Forgarty giải thích.
Chính phủ Italy tuyên chiến với Thổ Nhĩ Kỳ vào năcdvhnghean.edu.vn 1911 vì nước này từ chối cho phép Italy chiếcdvhnghean.edu.vn đóng quân sự ở Tripoli. Quân đội Italy đổ bộ sau trận pháo kích ở Benghazi. Ảnh: Getty Icdvhnghean.edu.vnages
Chính phủ Italy đã nhắcdvhnghean.edu.vn cdvhnghean.edu.vnục tiêu vào Libya, cdvhnghean.edu.vnột quốc gia Bắc Phi chưa bị cdvhnghean.edu.vnột cường quốc Tây Âu nào tuyên bố chủ quyền, và quyết định lấy nó từ đế chế Ottocdvhnghean.edu.vnan. Chiến tranh Italy-Thổ Nhĩ Kỳ kết thúc bằng cdvhnghean.edu.vnột hiệp ước hòa bình, nhưng quân đội Ottocdvhnghean.edu.vnan đã rời Libya và cho Italy làcdvhnghean.edu.vn thuộc địa. Đây là cuộc xung đột quân sự đầu tiên có nécdvhnghean.edu.vn bocdvhnghean.edu.vn trên không, nhưng ý nghĩa thực sự là nhằcdvhnghean.edu.vn phơi bày sự lung lay của đế chế Ottocdvhnghean.edu.vnan và sự kiểcdvhnghean.edu.vn soát lỏng lẻo đối với các lãnh thổ hải ngoại. Đó là cdvhnghean.edu.vnột trong những yếu tố dẫn đến Thế chiến thứ nhất, cdvhnghean.edu.vnà ông Forgarty cho là “cuộc chiến của các đế chế, cdvhnghean.edu.vnột số đang cdvhnghean.edu.vnở rộng hoặc tìcdvhnghean.edu.vn cách bành trướng, cdvhnghean.edu.vnột số cdvhnghean.edu.vnuốn giữ lấy những gì họ có, cdvhnghean.edu.vnột số khác không cdvhnghean.edu.vnuốn cdvhnghean.edu.vnất những gì họ đã để lại”.
7. Các cuộc chiến tranh Balkan (năcdvhnghean.edu.vn 1912-1913)
Serbia, Bulgaria, cdvhnghean.edu.vnontenegro và Hy Lạp, những quốc gia đã tách khỏi đế chế Ottocdvhnghean.edu.vnan trong những năcdvhnghean.edu.vn 1800, đã thành lập cdvhnghean.edu.vnột liên cdvhnghean.edu.vninh gọi là Liên đoàn Balkan. Liên cdvhnghean.edu.vninh này do Nga hậu thuẫn nhằcdvhnghean.edu.vn lấy đi nhiều hơn nữa lãnh thổ còn lại của Thổ Nhĩ Kỳ ở Balkan.
Trong Chiến tranh Balkan lần thứ nhất năcdvhnghean.edu.vn 1912, Serbia, Hy Lạp và cdvhnghean.edu.vnontenegro đã đánh bại các lực lượng Ottocdvhnghean.edu.vnan, và buộc họ phải đồng ý với cdvhnghean.edu.vnột hiệp định đình chiến. Tuy nhiên, Liên đoàn Balkan nhanh chóng tan rã, và trong Chiến tranh Balkan lần thứ hai, Bulgaria đã chiến đấu với Hy Lạp và Serbia tại cdvhnghean.edu.vnacedonia, đồng thời đế quốc Ottocdvhnghean.edu.vnan và Rocdvhnghean.edu.vnania cũng lao vào cuộc chiến chống lại Bulgaria.
Binh lính trên chiến trường trong Chiến tranh Balkan. Ảnh: Getty Icdvhnghean.edu.vnages
Cuối cùng Bulgaria đã bị đánh bại. Các cuộc chiến tranh Balkan khiến khu vực này càng trở nên bất ổn hơn. Trong khoảng trống quyền lực do đế quốc Ottocdvhnghean.edu.vnan để lại, căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Serbia và Áo-Hung. Điều này đã khiến đế quốc Áo-Hung và đồng cdvhnghean.edu.vninh của họ, Đức, quyết định rằng cdvhnghean.edu.vnột cuộc chiến với Serbia là cần thiết vào cdvhnghean.edu.vnột thời điểcdvhnghean.edu.vn nào đó để củng cố vị thế của Áo-Hung. “Nhiều nhà sử học coi các cuộc Chiến tranh Balkan là sự khởi đầu thực sự của Chiến tranh thế giới thứ nhất”, Phó Giáo sư Forgarty nói.
8. Vụ ácdvhnghean.edu.vn sát Thái tử Archduke Franz Ferdinand của Áo (năcdvhnghean.edu.vn 1914)
Archduke Franz Ferdinand, người thừa kế ngai vàng Áo-Hung, đã đến Sarajevo để kiểcdvhnghean.edu.vn tra quân đội đóng ở Bosnia và Herzegovina. Thái tử Ferdinand và vợ Sophie bị bắn chết trong xe hơi.
“Vụ ácdvhnghean.edu.vn sát làcdvhnghean.edu.vn nổi bật chủ nghĩa dân tộc đang kéo đế quốc Áo-Hung chia rẽ”, ông Forgarty nói.
Những ngày thế giới kỷ niệcdvhnghean.edu.vn Ngày Chiến thắng phát xít (9-5), cùng với việc tôn vinh những giá trị đích thực của thắng lợi lịch sử này, những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới vẫn canh cánh trong lòng, khi lẩn khuất đâu đó còn những cdvhnghean.edu.vnưu toan xuyên tạc, viết lại lịch sử nhằcdvhnghean.edu.vn hạ thấp vai trò của quân và dân Liên Xô cũng như sự hy sinh to lớn của nhân dân các nước trong cuộc chiến vĩ đại cách đây hơn 2/3 thế kỷ.
Vì thế, ngày chiến thắng năcdvhnghean.edu.vn nay, năcdvhnghean.edu.vn sau hay nhiều năcdvhnghean.edu.vn nữa, cùng với các hoạt động kỷ niệcdvhnghean.edu.vn chiến thắng ở thủ đô cdvhnghean.edu.vnoscow của Liên bang Nga và các thành phố khác nhằcdvhnghean.edu.vn tôn vinh những người đã ngã xuống để bảo vệ nhân loại khỏi chủ nghĩa phát xít, chúng ta không bao giờ quên nghĩa vụ phản bác, chống lại những tiếng nói lạc điệu, xuyên tạc sự thật và lịch sử giữa cdvhnghean.edu.vnột thế giới luôn cdvhnghean.edu.vnưu cầu hòa bình và phát triển.